Koszty ogrzewania domu podgrzewania ciepłej wody użytkowej stanowią zdecydowanie największy udział w rocznym bilansie zakupu paliw i nośników energii, w domu mieszkalnym – przeciętnie od 70 do 80%. Zazwyczaj nie więcej niż 20-30% kosztów zakupu nośników energii wynika z użytkowania w domu urządzeń elektrycznych i oświetlenia. Dlatego efektywnie pracujący system grzewczy, uzupełniony na przykład o Odnawialne Źródła Energii, jak instalacja solarna, czy też pompa ciepła, zmniejsza w decydujący sposób obciążenie finansowe gospodarstwa domowego.
Koszty ogrzewania domu i podgrzewania ciepłej wody użytkowej zależą od wielu czynników, także od sposobu użytkowania systemu grzewczego. Samo obniżenie wymaganej temperatury pomieszczeń o 1°C, powoduje zmniejszenie zużycia paliwa o około 6%. Brak dbałości o kocioł grzewczy, może skutkować zanieczyszczeniem jego powierzchni grzewczych zarówno po stronie spalinowej, jak i wodnej. Spada wówczas skuteczność przekazywania ciepła do wody grzewczej, a podniesienie temperatury spalin o 20°C, obniża sprawność pracy o około 1%. Na zapotrzebowanie ciepła odgrywa także wpływ zawilgocenie przegród budynku, podwyższone szczególnie po zakończeniu jego budowy. Innym istotnym czynnikiem wpływającym na zapotrzebowanie ciepła pozostaje także sposób wentylowania pomieszczeń – szczególnie przy typowej wentylacji naturalnej – intensywność i długość wietrzenia.
W oparciu jednak o standardowe założenia dla sprawności pracy systemów grzewczych, przeciętne wskaźniki zapotrzebowania ciepła dla wybranych typów budynków oraz aktualne ceny paliw i nośników energii, możliwe jest oszacowanie kosztów eksploatacji wybranych systemów, co może stanowić ułatwienie w podejmowaniu decyzji o jej wyborze. Jest to o tyle istotne, że wybór rozwiązania będzie miał wieloletnie skutki dla budżetu domowego. System grzewczy jest przewidywany do pracy minimum 15-20-letniej, a efektywne rozwiązania są w stanie zwrócić podwyższone koszty eksploatacji nawet w okresie 5-10 lat.
| Koszty eksploatacji systemu grzewczego PLN/rok netto |
||||
|---|---|---|---|---|
| Ogrzewanie CO |
Ciepła woda CWU |
Łącznie (CO+CWU) |
||
| Gaz ziemny | Kocioł starego typu, stałotemperaturowy | 3598 zł | 953 zł | 4552 zł |
| Kocioł niskotemperaturowy | 2963 zł | 715 zł | 3678 zł | |
| Kocioł kondensacyjny | 2311 zł | 572 zł | 2883 zł | |
| Kocioł kondensacyjny + kolektory słoneczne | 2311 zł | 229 zł | 2540 zł | |
| Olej opałowy | Kocioł niskotemperaturowy | 4513 zł | 1288 zł | 5801 zł |
| Kocioł kondensacyjny | 3782 zł | 949 zł | 4731 zł | |
| Kocioł kondensacyjny + kolektory słoneczne | 3782 zł | 380 zł | 4162 zł | |
| Gaz LPG | Kocioł kondensacyjny | 4767 zł | 1182 zł | 5948 zł |
| Kocioł kondensacyjny + kolektory słoneczne | 4767 zł | 473 zł | 5239 zł | |
| Węgiel kamienny | Kocioł na miał | 1729 zł | 471 zł | 2200 zł |
| Kocioł na "ekogroszek" | 1660 zł | 565 zł | 2225 zł | |
| Kocioł na "ekogroszek" + bojler elektryczny | 1660 zł | 1018 zł | 2678 zł | |
| Energia elektryczna | Grzejniki elektryczne (taryfa G11) | 5256 zł | 1193 zł | 6450 zł |
| Pompa ciepła (taryfa G11) | 1168 zł | 398 zł | 1566 zł | |
| Drewno opałowe | Kocioł na zgazowanie drewna | 1421 zł | 516 zł | 1938 zł |
| Kocioł na pelety | 1878 zł | 536 zł | 2413 zł | |
Objaśnienia i założenia dla obliczeń kosztów eksploatacji systemów grzewczych:
- Ceny paliw i energii elektrycznej przyjęto dla maja 2016r.
- Cena gazu ziemnego: wg taryf PGNiG uśrednione na poziomie 2,40 PLN/m3 (taryfa W-3)
- Cena oleju opałowego: średnia w kraju (04.05.2016) 2,55 PLN/dm3 (olej-opalowy.pl)
- Cena gazu płynnego – średnia w kraju (04.05.2016) propan 9,25 PLN/m3 (dzierżawa zbiornika, chemline.pl)
- Cena węgla – ceny zakupu (Allegro.pl) dla polskich producentów ekogroszek 800 PLN/t, miał 560 PLN/t
- Cena energii elektrycznej w taryfie G11 średnio 0,57 PLN/kWh
- Cena drewna opałowego: ceny zakupu (Allegro.pl), drewno 170 PLN/mp., pelety 850 PLN/t
Wartości opałowe paliw: gaz ziemny 10,29 kWh/m3, gaz płynny 25,6 kWh/m3, olej opałowy 10,09 kWh/dm3, miał węglowy 5,83 kWh/kg, węgiel ekogroszek 6,94 kWh/kg, drewno opałowe 3,4 kWh/kg, pelety 5,36 kWh/kg
Przyjęto sprawności średnioroczne źródeł ciepła potwierdzone w praktyce.
- Kocioł gazowy starego typu: w trybie pracy na ogrzewanie 70%, w trybie pracy na wodę użytkową 60%
- Kocioł gazowy niskotemperaturowy: 85%/80%
- Kocioł gazowy kondensacyjny: 109%/100%
- Kocioł olejowy niskotemperaturowy: 88%/70%
- Kocioł olejowy kondensacyjny: 105%/95%
- Kocioł na gaz płynny kondensacyjny: 107%/98%
- Kocioł węglowy na miał: 60%/50%
- Kocioł węglowy na ekogroszek: 75%/50%
- Kocioł na drewno: 80%/50%
- Kocioł na pelety: 88%/70%
- Pompa ciepła: COP 4,50/3,00
- Grzejniki: brak strat (ciepło oddawane w całości do pomieszczeń)
- Grzałki elektryczne: brak strat (grzałki zanurzone w wodzie)
W przypadku kotłów stojących na paliwa stałe, sprawność w trybie podgrzewania ciepłej wody użytkowej, ulega znacznemu zmniejszeniu poza sezonem grzewczym. Zwiększają się wówczas znacznie straty rozruchowe i postojowe kotła. Sprawność kotła kondensacyjnego oraz pompy ciepła wskutek podwyższenia temperatury roboczej w trybie podgrzewania ciepłej wody użytkowej, również ulega obniżeniu.
W wariantach współpracy z instalacją solarną, przyjęto, że pokrywa ona 60% rocznego zapotrzebowania ciepła dla podgrzewania ciepłej wody użytkowej. W wariancie współpracy kotła z bojlerem elektrycznym (sytuacja, gdy kocioł węglowy zostaje wyłączony latem na rzecz włączenia bojlera) przyjęto, że praca bojlera ma miejsce w okresie 5 miesięcy – poza sezonem grzewczym.
Obliczenia kosztów eksploatacji systemów grzewczych mają charakter poglądowy.